 |
| Heerschappij Al wie macht heeft vergaard, zal zorgen dat die wordt bewaard. Wie rijkdom heeft georven en rechten heeft verworven, wil deze veilig stellen. Dat geldt ook voor de jonker. Niets menselijks immers is hem vreemd. En zolang er niet van hogerhand wordt ingegrepen, beschikt hij over vele middelen. Om transacties en belangrijke beslissingen ten eigen faveure te keren, is geld het smeermiddel. Geld maakt immers recht wat krom is. Wie een hand vol duiten krijgt toegestopt, strijkt met zijn andere hand al gauw over zijn hart. En bij wie daar niet gevoelig voor is, weet de jonker wel andere plaatsen te vinden om hem te raken. Dan gunt hij die grote eervolle opdracht toch gewoon aan iemand anders? Dan verhoogt de dominus toch het pachtgeld voor de boer. Of ontslaat hij diens dochter die keukenhulp is op de borg. Natuurlijk, publiekelijke verdachtmaking van tegenstanders is niet erg elegant, maar wel uitermate doeltreffend. Vooral wanneer je zelf rechtspreekt. Maar soms volstaat hiermee dreigen alleen al. Dat weet de jonker uit ervaring. Hij is een meester in de keuze van zijn middelen. Ook dat leert de ervaring. Meesterschap |
 |
| Het Iwema Steenhuis in Niebert. Een steenhuis (Gronings: stainhoes, Fries: stins, Oostfries: steenhus) is een vroege vorm van een borg of burcht zoals dat met name in de provincies Friesland, Groningen en Oost-Friesland werd aangetroffen. Zo zijn er alleen al in Friesland naar schatting rond de zevenhonderd stinzen geweest. Toen in de Middeleeuwen de land-adel steeds meer macht en rijkdom vergaarde, ontstond de behoefte aan veilige behuizing. Dit werd gevonden in het zogenaamde steenhuis. Het is een nagenoeg vierkant bouwwerk met zijden van 9 tot 12 meter, gebouwd van baksteen. De muren waren dik, vaak meer dan een meter, en het gebouw had vaak minstens drie verdiepingen. De ingang bevond zich op de eerste etage en werd bereikt via een trap die kon worden verwijderd. Toen in de veertiende en vijftiende eeuw de bewapening zodanig voortschreed dat steenhuizen niet langer veilig waren, gingen de bewoners er langzamerhand toe over deze om te bouwen naar - vaak rijk uitgevoerde - landhuizen of borgen. In sommige bewaard gebleven borgen is als centraal deel het oude steenhuis nog herkenbaar. Het enig overgebleven steenhuis in de provincie Groningen is het Iwema-Steenhuis in Niebert. In Oost-Friesland staat er onder andere het Steenhuis Bunderhee bij Bunde en de Harderwykenburg nabij Leer en in Friesland bevindt zich de Schierstins bij de plaats Veenwouden. |
 |
| Het Iwema-steenhuis is het enige nog resterende steenhuis in de provincie Groningen. Het ligt in het dorpje Niebert in het Westerkwartier. Het steenhuis dateert uit rond 1400. De naam verwijst naar de familie Iwema die er oorspronkelijk woonde. Deze familie hoorde niet tot de Groninger adel, wat wellicht verklaart waarom het steenhuis nooit is uitgegroeid tot een borg. In de loop van de jaren zijn er meerdere verbouwingen geweest. De meest ingrijpende vond plaats in het begin van de 19e eeuw door de lokale dominee Reinder Damsté, die het steenhuis verbouwde tot boerderij, er grote vensters in plaatste, het steenhuis (voorhuis) verlaagde en het geheel witpleisterde. Het oorspronkelijke steenhuis is nog te herkennen in de vorm van het voorhuis en aan de kloostermoppen die aan binnenzijde van de westelijke muur nog te zien zijn. Deze kloostermoppen maken ook de datering mogelijk. Het steenhuis werd in 1851 gekocht door de familie De Boer. Nazaten daarvan wonen er nog steeds. Zij hebben het huis en de omliggende landerijen verkocht aan het Groninger Landschap. Het huis is niet open voor het publiek. In de tuin staat de grootste rode beuk van de provincie Groningen. |
 |
| Het Iwema Steenhuis in Niebert. |
 |
| Het Iwema Steenhuis in Niebert. |
 |
| De molen van Niebert. |
 |
| Meenkenshoeve, Bremerweg, Zevenhuizen |
 |
| Toch maar voor een andere route gekozen. |
 |
| De 50 km |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten